Co jeść na zaparcia? Dieta na zaparcia
Z tego artykułu dowiesz się:
Za zaparcie, inaczej zwane zatwardzeniem, uważane jest utrudnione lub zbyt rzadkie oddawanie stolca, przy którym występuje też uczucie niepełnego wypróżnienia. Polega ono na zbyt długim zaleganiu treści jelitowej w przewodzie pokarmowym lub problemami z wydalaniem stolca z jelit - staje się on twardszy i bardziej zbity. Za pojawianie się zaparć odpowiada przede wszystkim zła dieta. Jakie zatem posiłki mogą przyczynić się do zatwardzeń i co należy jeść, aby do nich nie dopuścić?
Jakie są przyczyny zatwardzenia?
Problem z zaparciami diagnozuje się, gdy u pacjenta pojawiają się mniej niż trzy pełne wypróżnienia w ciągu tygodnia. Występuje on szczególnie u osób starszych i schorowanych oraz przyjmujących na stałe wiele leków.
Zaparcia mogą być oznaką innych poważnych problemów zdrowotnych. Na perystaltykę jelit mają wpływ bowiem schorzenia neurologiczne oraz choroby takie jak: cukrzyca, niedoczynność tarczycy, endometrioza, hemoroidy, celiakia, alergia na białko mleka krowiego czy zespół jelita drażliwego. Zatwardzenia mogą być również spowodowane działaniami niektórych leków.
Należy jednak pamiętać, że prawie 90 procent zaparć ma podłoże niezwiązane z innymi zaburzeniami zdrowotnymi: po prostu jemy zbyt tłusto i obficie, pijemy mało wody, unikamy warzyw i owoców oraz prowadzimy siedzący tryb życia.
Przede wszystkim na zatwardzenie cierpią osoby odżywiające się produktami wysoko przetworzonymi, a jednocześnie ubogimi w błonnik i pożyteczne suplementy diety, co wpływa u nich na mniejszą objętość stolca. Z kolei za sprawą małej ilości wypijanych płynów kał staje się twardy i trudny do wydalenia.
Poza niezdrowym stylem życia do zaburzeń trawiennych znacznie przyczynia się stres, który powoduje zmiany w połączeniach neuronalnych (kontrolujących funkcjonowanie jelit), i problemy z wypróżnianiem.
Z drugiej strony, przewlekłe zaparcia zmieniają mikroflorę jelit, co może zaburzać chociażby produkcję tryptofanu, z którego tworzy się serotonina – neuroprzekaźnik odpowiedzialny za dobre samopoczucie. Dlatego oprócz właściwej diety gastroenterolodzy przy zaparciach często zalecają zwiększenie aktywności fizycznej i podejmowanie takich praktyk jak: joga, akupunktura, tai chi czy medytacja.
PRZEJDŹ DO KURACJI WSPOMAGAJĄCYCH UKŁAD TRAWIENNY
Co jeść na zatwardzenie? Najlepsze produkty
Dieta przeciw zaparciom to przede wszystkim spożywanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy. Najlepiej jeść go 30–40 gram dziennie. W menu pacjenta powinny się znaleźć zarówno pełnoziarniste produkty zbożowe, siemię lniane, jak i 300–400 g świeżych owoców oraz 400 g warzyw. Najlepiej, aby pochodziły one z upraw ekologicznych, ponieważ pestycydy również mogą powodować zaparcia.
Dlaczego błonnik nierozpuszczalny odgrywa tak ważną rolę w redukcji zaparć? Oto odpowiedź: jego części, takie jak celuloza i ligniny, eliminują w przewodzie pokarmowym zalegające resztki.
Zbyt małe spożycie błonnika powoduje zaparcia, stąd istotne jest stosowanie diety bogatoresztkowej, czyli wysokobłonnikowej. Polega ona na włączeniu do menu gruboziarnistych produktów zbożowych z dużą zawartością błonnika, takich jak: płatki owsiane, otręby pszenne, grube kasze (np. kasza gryczana), pieczywo razowe (najlepiej żytnie) oraz zwiększenie spożycia warzyw. Błonnik w dużej ilości występuje też w produktach takich jak: gotowana soczewica, suszone jaja, gotowany szpinak oraz surowe jabłko ze skórką.
Do innych produktów, w jakie powinna obfitować dobrze zbilansowana dieta na zaparcia należą:
- białka jaj,
- chude mięsa i ryby dobrej jakości,
- oleje i oliwa z oliwek oraz siemię lniane,
- orzechy i nasiona,
- kiszonki: ogórki, kapusta.
Czego nie jeść przy zaparciach?
Istnieje wiele produktów spożywczych, których należy unikać przy leczeniu zaparć. Osoby cierpiące na zatwardzenia powinny ograniczyć bowiem produkty pogarszające pracę jelit. Należą do nich: jedzenie typu fast food czy białe pieczywo. Niekorzystne działania na pracę jelit ma również biały ryż - szczególnie jeśli jest rozgotowany. Nie poleca się także przy zatwardzeniach spożywania białego makaronu, klusek, pierogów, naleśników oraz innych dań mącznych. Zrezygnować należy również z kaszy manny i mąki ziemniaczanej.
Nie wszystkie owoce czy warzywa sprawdzają się w diecie osób cierpiących na zaparcia. Powinni oni wyeliminować ze swojej diety gotowane jabłka, gotowaną marchew oraz ciężkostrawne warzywa strączkowe i kapustne (takie jak brukselka, szparagi, kalafior, brokuły, kapusta włoska).
Niekorzystne działanie, związane z zaparciami, ma też żelatyna, dlatego wszelkie galaretki rybne i mięsne powinny zostać wykluczone z jadłospisu osoby mającej problem z wypróżnieniami, a także powinna ona zrezygnować z wszelkich słodyczy, deserów i ciast, szczególnie z kremem i czekoladą. Należy również powstrzymać się od smażenia potraw w głębokim tłuszczu.
Inne środki ostrożności, które należy zachować w przypadku zaparć to: niespożywanie produktów przetworzonych, zredukowanie ilości czerwonego mięsa oraz unikanie czerwonego wina i mocnej herbaty.
Co pić na zaparcia?
Aby przepływ jedzenia przez jelita był prawidłowy, należy je dobrze nawadniać. Dlatego też powinno się pić co najmniej 1,5 litra płynu dziennie, najlepiej w postaci wody mineralnej z wysoką zawartością magnezu oraz siarczanów oraz wody z kranu lub źródlanej z miodem albo dodatkiem soli. Pomóc powinna też kuracja sokiem borówkowym.
Na pracę jelit i przewód pokarmowy wpływa też dobrze napój z siemienia lnianego, kompot z suszonych śliwek, a także soki owocowe, które zawierają kwasy organiczne oraz soki warzywne.
ZDROWE SOKI/SMOOTHIE ZNAJDZIESZ TUTAJ - SKLEP
Jakie owoce na zaparcia?
Dieta na zaparcia powinna być bogata w owoce pod każdą postacią poza gotowanymi jabłkami. Doskonale sprawdzą się: gruszki, maliny, jeżyny, porzeczki, suszone owoce np. suszone śliwki, morele, rodzynki, owoce cytrusowe takie jak pomarańcze, grejpfruty, daktyle i figi.
Szczególnie wskazane są ananasy, papaja i kiwi, których enzymy ułatwiają trawienie. Badania wykazały, że spożywanie dwóch kiwi dziennie przyspiesza perystaltykę jelit i wpływa na większą ilość wypróżnień w ciągu dnia.
FAQ
Jakie produkty powodują zaparcia?
Osoby cierpiące na zatwardzenia powinny ograniczyć przede wszystkim produkty pogarszające pracę jelit. Należą do nich:
- jedzenie typu fast food,
- kluski,
- białe pieczywo,
- biały ryż i produkty z dodatkiem ryżu,
- kasza manna,
- mąka ziemniaczana,
- ciastka z kremem,
- gotowana marchew,
- groch,
- fasola,
- bób,
- warzywa kapustne,
- czekolada,
- kakao,
- pigwa,
- banany,
- mocna herbata,
- wytrawne czerwone wino.