Omega 3 – czy naprawdę jest ważna dla zdrowia?

Z tego artykułu dowiesz się:
Kwasy tłuszczowe OMEGA 3 nazywane są NIEZBĘDNYMI. Wiele badań medycznych wykazało, że są one konieczne do prawidłowego funkcjonowania organizmu - mają wpływ m.in. na układ odpornościowy, wzrok, skórę, mięśnie i krążenie. Jednym z nich jest omega 3, której niedobory można, niestety, zaobserwować u sporej części społeczeństwa.
Omega 3 - co to jest?
Tłuszcze to nie tylko bogate źródło energii, ale również element diety, który może przynieść ciału wiele dobrego.
Omega 3 składa się z:
- kwasu eikozapentaenowego (EPA),
- kwasu dokozaheksaenowego (DHA),
- kwasu α-linolenowego (ALA).
Warto dodać, za Martą Szałwińską (dietetyczką, założycielką poradni Smaczna Terapia), że: "kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 są bardzo ważne dla zdrowia człowieka. Kwas DHA jest głównym składnikiem mózgu. Kora mózgowa człowieka zbudowana jest w 60% z tego kwasu tłuszczowego1".
Kwasy omega 3, 6, 9 – czym się różnią
Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) dzielą się na:
- jednonienasycone (omega 9),
- wielonienasycone (omega 3 i omega 6).
Omega 3 i omega 6 są potrzebne naszemu ciału, jednak nie jest ono w stanie samoistnie ich wyprodukować. Dlatego kwasy te muszą być dostarczone "z zewnątrz". Natomiast jeśli chodzi o omegę 9, to młody, silny, zdrowy organizm może ją sam syntezować.
Zachwianie tych wartości (obserwowane u 80% populacji Europy) przyczynia się do chorób zapalnych: choroby serca, tarczycy, depresja, choroby oczu, alergie, łuszczyca i inne).
Spora przewaga omegi 6 w organizmie może prowadzić do różnego rodzaju problemów zdrowotnych - niestety, współcześnie spożywamy jej o wiele więcej niż omegi 3 (często nawet o tym nie wiedząc). Zalecany stosunek to mniej niż 5:1 (omegi 6 do omegi 3), jednak obecnie obserwuje się większe zależności pomiędzy tymi składnikami u ludzi. Równowaga pomiędzy kwasami tłuszczowymi omega 6 i omega 3 ma kluczowe znaczenie dla poprawy stanu zdrowia i zapobiegania chorobom przewlekłym, a jej zaburzenie może wpływać na tworzenie się stanów zapalnych w organizmie. Warto wspomnieć również o omedze 9, która działa korzystnie m.in. na układ krwionośny i serce.
Należy zauważyć, że obecnie spożywamy sporo przetworzonej żywności i olejów roślinnych, w których przeważa głównie omega 6. Dodatkowo, wpływ na to, że w diecie wielu osób jest nadmiar omegi 6 ma także to, w jaki sposób karmione są zwierzęta, których mięso jemy.
- wybieraj częściej wysokiej jakości kwasy tłuszczowe omega 3 i 9,
- zmniejsz spożycie kwasów tłuszczowych omega 6.
- korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy, mózg, wzrok, system odpornościowy i mięśnie,
- przyczynia się do utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu, wapnia i trójglicerydów we krwi; długotrwale suplementowany olej Omega 3 obniża ryzyko zawału o 70%,
- jest konieczna dla kobiet w ciąży, aby prawidłowo wykształcić u dziecka cewę nerwową, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka powstania chorób neurologicznych płodu,
- WAŻNE: niemetabolizowana przez ludzki organizm - co oznacza, że należy dostarczyć ją z zewnątrz w pożywieniu (min. 3 kg świeżych tłustych ryb tygodniowo lub dla wegan kilka kg awokado, orzechów, alg). Można ją też, oczywiście, dostarczyć w wartościowym preparacie w formie płynnej.
Omega 3 – działanie
Prawidłowy poziom omegi 3 w organizmie wpływa niezwykle korzystnie na kobiety starające się o dziecko i ciężarne. Badania Erasmus University Medical Center w Rotterdamie wskazują, że obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych u kobiet zwiększa szansę na zapłodnienie aż o 40%. Poza tym, już na początku życia płodowego kwasy omega 3 wpływają na kształtowanie się i prawidłowe funkcjonowanie mózgu. Omega 3 ma też pozytywny wpływ na sprawność myślenia i zapamiętywania – stosuje się ją jako profilaktykę Alzheimera i demencji. Dodatkowo, pomaga zadbać o układy: odpornościowy i sercowo-naczyniowy (m.in. zapobiega powstawaniu zakrzepów i zatorów, zmniejsza tempo rozwoju miażdżycy, zmniejsza ryzyko zawałów.
Co ciekawe, analizy w ramach projektu badawczego o nazwie GISSI-Prevenzione udowodniły, że omega 3 zadziałała korzystnie na trudne, kliniczne punkty końcowe w przypadku pacjentów, którzy doświadczyli zawału mięśnia sercowego. Omega 3 hamuje również rozwój komórek nowotworowych – obserwacje chorych na raka płuc wskazały, że suplementacja EPA i DHA (składowe omegi 3) pomogła im poprawić apetyt i jakość życia. Jeśli zastanawiacie się, czy omega 3 pomaga w odchudzaniu, odpowiedź brzmi: tak. Są badanie, które wskazuje, że wystarczy odpowiednia ilość kwasu omega 3, a odchudzanie staje się łatwiejsze. Kolejne właściwości dla zdrowia, które niesie omega 3, to zapobieganie alergiom, a także pozytywny wpływ na stawy, skórę, paznokcie oraz włosy. Brak kwasów tłuszczowych może doprowadzić do zwyrodnienia plamki żółtej, a to najczęstsza przyczyna utraty wzroku przez dorosłych.
Obniżony poziom kwasów omega 3 oraz zachwianie proporcji między omegą 6 a omegą 3 można zauważyć u wielu osób z depresją. Warto zauważyć, że wspomniane tłuszcze mają swój udział w syntezie dopaminy oraz serotoniny – czyli tzw. hormonów szczęścia. Kwasy omega 3 mają też zastosowanie w leczeniu COVID-19. Oto słowa dra Arasha Ashera, który zajmował się badaniami w zakresie roli kwasów omega 3 w przebiegu tej choroby: "choć wyniki te nie spełniają standardowych warunków znaczenia statystycznego, to pilotażowe badanie - razem z wieloma dowodami na przeciwzapalne działanie kwasów EPA i DHA - silnie sugeruje, że te dostępne w pożywieniu, typowe dla morskich organizmów kwasy tłuszczowe, mogą pomóc w zmniejszeniu skutków COVID-192".
Najważniejsze właściwości prozdrowotne omegi 3:

Jak już wspominaliśmy, odpowiednią ilość omegi 3 należy zapewnić organizmowi samemu. Są na to dwa sposoby:
- suplementacja,
- spożywane produkty bogate w omega 3.
Źródło omega 3 z pożywienia:
- awokado;
- tłuste ryby – szczególnie łosoś, dorsz;
- owoce morza;
- sushi;
- produkty sojowe;
- orzechy włoskie;
- migdały;
- pestki dyni;
WSZYSTKIE ROŚLINNE OLEJE ZAWIERAJĄ PRZEWAGĘ OMEGA 6 – SPRAWDZAJ ETYKIETY PRODUKTÓW, PYTAJ SPRZEDAWCÓW.
- olej rzepakowy;
- siemię lniane/olej z lnu;
- olej sojowy;
- olej z wiesiołka;
- olej z ostropestu.
Więcej o siemieniu lnianym przeczytasz w naszym artykule, zajrzyj tutaj: Superfoods w kuchni, czyli siemię lniane dla dzieci i dorosłych
JEDZ CZĘŚCIEJ ZDROWE RYBY
Cenne pokłady omegi 3 znajdziesz w naszej zdrowej zupie keto z łososiem. Zawartość omega 3 w rybach jest wysoka. Wspominają o tym m.in. autorzy artykułu pt. Wielonienasycone kwasy omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych. Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące zastosowania kwasów omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych Jarosław Sobiś, Łukasz Kunert, Mariusz Sołtysik, Magdalena Piegza, Robert Pudlo, Piotr W. Gorczyca, którzy zwracają uwagę, że to właśnie ryby (szczególnie morskie jak łosoś czy makrela) zawierają najwięcej zdrowych lipidów i są glównym, naturalnym źródłem kwasów omega 33. Warto wprowadzić ryby do swojego menu, co potwierdzają również badaczki Dominika Łacheta, Wioletta Olejarz, Marta Włodarczyk, Grażyna Nowicka w artykule pt. Wpływ kwasu dokozaheksaenowego (DHA) i eikozapentaenowego (EPA) na regulację funkcji komórek śródbłonka naczyniowego. Badania epidemiologiczne i kliniczne wykazały, że wielonienasycone tłuszcze, które znajdują się w rybach i olejach rybnych, pomagają chronić przed chorobami sercowo-naczyniowymi4.
Dzięki unikatowemu połączeniu produktów łososiowa z cytryną i brokułami odżywi ciało również innymi skarbami – m.in. witaminami C, A i tymi z grupy B, lecytyną i kwasem foliowym.
Pełen skład zupy łososiowej znajdziesz tutaj: Nasze smaki
Interesuje Cię suplementowanie omegi 3 i zastanawiasz się nad następującymi zagadnieniami:
- który olej ma najwięcej omega 3?
- najlepsza omega 3 na rynku?
- omega 3 a weganizm?
- olej z wiesiołka;
- olej z ostropestu.
Pamiętaj, aby dokładnie przejrzeć składy suplementów. Możesz wybrać tabletki lub oleje (np. z dorsza) – jednak polecamy płynną wersję. Dawka dzienna i instrukcja, jak brać suplement będzie opisana na etykiecie, zwróć na nią uwagę. Omega 3 jest bezpieczna dla dzieci i dorosłych – musi być jednak rozsądnie dawkowana.
Apteka, sklep ze zdrową żywnością – to miejsca, w których powinieneś szukać wysokiej jakości omegi 3. Warto wspomnieć, że wegańska omega 3 przygotowywana jest najczęściej z alg – szukaj oznaczenia omega 3 vegan na opakowaniu.
O diecie wegańskiej więcej przeczytasz tutaj: Czy dieta wegańska jest zdrowa? Zalety i wady weganizmu
Kto szczególnie powinien wprowadzić omegę 3 do diety?
Współcześnie większość ludzi cierpi na niedobory omegi 3, a trudno dostarczyć te kwasy tłuszczowe tylko z pożywienia. Można śmiało stwierdzić, że każdy z nas powinien pamiętać o zbilansowanej diecie bogatej w omegę 3 oraz wysokiej jakości suplementach.
Jednak szczególną uwagę na dostarczenie omegi 3 powinny zwrócić osoby, które:
- borykają się z chorobami układu krążenia (np. z chorobą wieńcową lub po przebytym zawale serca),
- mają nadwagę lub otyłość (o przyczynach nadwagi i otyłości piszemy tutaj: Nadwaga i otyłość - skąd się biorą?),
- są w ciąży,
- osoby zmagające się z insulinoopornością,
- mają zdiagnozowane choroby autoimmunologiczne (takie jak Hashimoto, RZS, łuszczyca czy celiakia),
- chorują na cukrzycę,
- wybrały dietę wegetariańską,
- zrobiły test, którego wyniki pokazują niedobory omegi 3 i zbyt duży stosunek omegi 6 do omegi 3.
Zajrzyj na nasz kanał YouTube – opowiadamy tam, jak dbać o zdrowie przy chorobach takich jak Hashimoto i insulinooporność:
1. Źródło cytatu: M.Szałwińska, Ważne kwasy omega-3, nowafarmacja.pl, Dostęp: 23.06., https://www.nowafarmacja.pl/blog/wazne-kwasy-omega-3.
2. Źródło cytatu: Źródło: Puls Medycyny, Wysokie stężenie kwasów omega-3 we krwi może chronić przed śmiercią z powodu COVID-19 [BADANIA], Dostęp: 23.06., https://pulsmedycyny.pl/wysokie-stezenie-kwasow-omega-3-we-krwi-moze-chronic-przed-smiercia-z-powodu-covid-19-badania-1106885.
3. Artykuł: J. Sobiś, Ł. Kunert, M. Sołtysik, M. Piegza, R. Pudlo, P. W. Gorczyca, Wielonienasycone kwasy omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych. Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące zastosowania kwasów omega-3 w profilaktyce zaburzeń afektywnych, https://journals.viamedica.pl/, Dostęp: 23.06., https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/view/43645/31587.
4. Artykuł: D. Łacheta, W. Olejarz, M. Włodarczyk, G. Nowicka, Wpływ kwasu dokozaheksaenowego (DHA) i eikozapentaenowego (EPA) na regulację funkcji komórek śródbłonka naczyniowego, phmd.pl, Dostęp: 23.06., https://phmd.pl/api/files/view/1799170.pdf.